[vc_row][vc_column][vc_column_text]
آذرقلم: بر اساس آخرین آمارهای مستند از منابع موثق، بیش از ۴۵ میلیون ایرانی عضو شبکه پیام رسان تلگرام هستند. شبکه ای که اکنون به یکی از مهمترین و اصلی ترین چالش جامعه ایرانی مبدل شده است. برخی آن را فرصت و برخی دیگر آن را تهدید می دانند. آمارهای دیگری حکایت از آن دارد که هر ایرانی روزانه به طور متوسط هشت ساعت را در این فضای مجازی سپری می کند و جالب ترین بخش ماجرا جایی است که بدانیم نوجوانان و جوانان ۳/۵ برابر بزرگترها به این فضا اعتیاد پیدا کرده اند!
آمارهای دیگری نیز حکایت از آن دارد که اغلب خانواده ها از حضور اعضای نوجوان و جوان خود در شبکه های مجازی و به ویژه تلگرام و اینستاگرام به شدت ناراضی و گله مند هستند اما با این حال نمی توانند مانع جا ماندن فرزندشان از قافله تکنولوژی های مدرن روز باشند. کلاهبرداری های اینترنتی و تاثیرگذاری های روحی و روانی و جرایمی که بر بستر این شبکه پیام رسان و یا حضور در فضای مجازی رخ می دهد اکنون به یک تهدید جدی تبدیل شده و پرونده های بسیاری در محاکم قضایی به این موضوع اختصاص یافته است.
برای آشنایی بیشتر با حساسیت های این فضا پای صحبت های سرهنگ محمودی، رئیس پلیس فتا آذربایجان شرقی نشستیم.
*****
- جناب سرهنگ! ضمن تشکر از شما به خاطر حضور در این گفتگو، همانطور که شما هم در جریان هستید بر روی «فرصت بودن» یا «تهدید بودن» فضای مجازی در بین مردم و حتی مسئولان اتفاق نظر وجود ندارد. برخی آن را تهدید و برخی دیگر آن را فرصت می دانند. اجازه بدهید موضوع مصاحبه مان را با این سوال شروع کنیم که اینترنت و فضای مجازی از دیدگاه پلیس و شخص جنابعالی تهدید است یا فرصت؟
ساده تر و شفاف بگویم: هر دو! فضای مجازی، نه سفیدِ سفید است و نه سیاهِ سیاه، بلکه خاکستری است. هم تهدید است و هم فرصت. برای اینکه انسان امروزی در هزاره سوم در دنیای شیشه ای زندگی می کند. دیگر اطمینان و تضمینی برای امنیت اطلاعات شخصی نیست.
اما باید صادقانه و قاطعانه بگویم که پلیس به هیچ وجه با علم و فناوری و تکنولوژی های ارتباطی و درنهایت فضای مجازی و اینترنت مخالف نیست. از قضا پلیس تبلیغ و ترغیب می کند که همه از فناوری های نو استفاده کرده و به این علم مسلح شوند. اما ایجاد امنیت برای کاربران، رسالت اصلی و هدف نهایی پلیس فتاست چرا که به باور ما فضای مجازی، یک چاقوی دو لبه است که نوع استفاده از آن می تواند برای ما خطرآفرین یا برعکس مفید و کارآمد باشد.
با همه این اوصاف باید واقعیت تلخ این فضا را هم درک کنیم. متاسفانه خودمان و بچه هایمان، به شدت در معرض تابش اطلاعات متنوع و گاه مخرب قرار دارند و گاه نمی دانیم که این اطلاعات در سبک زندگی، سلایق، روح و جسم ما چه تاثیری دارند.
- فکر می کنم منظور شما از طرح این مقدمه، موضوع سواد اطلاعاتی و سواد رسانه ای مخاطبان باشد.
بله دقیقا! متاسفانه سواد رسانه ای و سواد سایبری که ناظر بر عملکرد و تاثیر فضای مجازی بر روح و روان و سبک زندگی ما ایرانی ها باشد اغلب در بین ما جایگاه چندانی ندارد و همین امر با فرهنگ دینی – ایرانی ما در تضاد است. مشکلاتی را برای خانواده ها ایجاد می کند و به دلیل همین فقدان سواد سایبری فضای مجازی که می توانست فرصت باشد، بیشتر در قالب «تهدید» خود را نشان می دهد.
اکنون در هزاره سوم، سواد آکادمیک دیگر نباید مایه تفاخر افراد باشد. برای اینکه سوادهای آکادمیک و دانشگاهی که ما همواره به داشتن مدارک آن فخر می فروشیم پنجمین سواد انسانی است! اول نیست. سواد عاطفی، سواد ارتباطی، سواد رسانه ای، هوش هیجانی و سواد تفکر اکنون بیشترین نقش را در روابط اجتماعی ایفا می کنند. این معادله را باید همه باور کنیم که دانایی، مساوی است با توانایی. هر کسی که دانایی بیشتری نسبت به مسائل و تهدیدات و مشکلات داشته باشد از توانایی و قدرت بیشتری برخوردار خواهد بود.
- آقای محمودی! استان آذربایجان شرقی، در بحث وقوع جرایم سایبری چه رتبه ای در کشور دارد؟
تا چند سال پیش آذربایجان شرقی یکی از استانهای پروقوع جرایم سایبری بود. به گونه ای که در کشور مقام سوم را داشتیم! خوشبختانه در طی ۵/۲ سال گذشته، با تقویت پلیس فتا، این رتبه بندی دگرگون شده و به رتبه پنجم رسیده ایم.
در سال ۱۳۹۰ پلیس فتا، با ۱۲ پرونده شروع به کار کرد اما الان این آمار به هزاران پرونده رسیده که ناشی از بی توجهی، سهل انگاری و عدم حساسیت جامعه نسبت به احتمال وقوع جرایم سایبری است.
- شما از عبارتی به نام «مجرم فضای مجازی» نام بردید. اگر این عبارت را در مقابل «مجرم فضای حقیقی» بدانیم، در اینصورت چه تفاوتی بین این دو نگاه وجود دارد؟
ببینید، مجرم فضای حقیقی، ممکن است بی سواد باشد، از روی فقر و نداری و به این کار دست بزند و چه بسا از هوش متوسطی هم برخوردار باشد. او ممکن است به کمترین ها قانع باشد! اما مجرم فضای مجازی، بسیار باسواد است، هوش سرشاری دارد و چه بسا، به کمترین ها هم قانع نیست!
- مهمترین جرایمی که در فضای مجازی شما با آن روبرو بودید شامل چه جرایمی است؟
عمده ترین جرایم این حوزه به ترتیب شامل: نشر اکاذیب، توهین و اهانت، کلاهبرداری های اقتصادی و مزاحمت های اینترنتی است.
- این روزها از عبارتی به نام «اعتیاد اینترنتی» در کنار سایر اعتیادها نام برده می شود، ارزیابی و تعریف شما از این عبارت چیست؟
به موضوع خوبی اشاره کردید. ببینید وقتی می گوئیم که بیش از ۴۰میلیون ایرانی روزانه ۴ تا ۸ ساعت در فضای مجازی حضور دارند، نشان دهنده ی یک چالش و چه بسا تهدید و خطر است. جالب این است که اغلب استفاده کنندگان از این فضای مجازی در رده سنی ۱۵ تا ۴۰ سال قرار دارند. یعنی مقطعی که در اوج قدرت فیزیکی، ذهنی و روانی جامعه قرار دارد قدرتی که می تواند برای رونق، ترقی و کسب و کار و آبادانی جامعه به کار رود، درگیر این فضای مجازی می شود. آمار دیگری حکایت از آن دارد که گیمرهای ما بیش از ۱۵ ساعت در روز پشت سیستم ها هستند. وقتی آمارها و مطالعات علمی، کار مفید روزانه کارکنان ما را کمتر از ۲۰ دقیقه اعلام می کنند این میزان حضور در فضای مجازی چه تعبیر دیگری می تواند داشته باشد جز «اعتیاد اینترنتی»؟
پلیس با فضای مجازی و استفاده از اینترنت به هیچ وجه مخالف نیست چه بسا موافق با آن است. اما به صورت مدیریت شده، صحیح و استاندارد.
آیا فرزندان شما نصف شب، فقط واریانس و کوواریانس حل می کنند؟
- با این حساب، به نظر شما چگونه می شود فرزندان و به ویژه جوانان را تنها در خانواده کنترل و بر کار اینترنتی آنها نظارت کرد؟
اجازه بدهید سوال ساده ای را از شما و خانواده ها بپرسم. آیا شما اجازه می دهید یک فرد بیگانه نصف شب درِ خانه شما را به صدا آورده و پسر یا دخترتان را به بیرون از خانه ببرد؟ قطعا شما اجازه نمی دهید. بنابراین، چگونه برخی از والدین اجازه می دهند که بدون هیچ محدودیتی، فرزند نوجوان یا جوانشان، به برخی از سایت ها و پایگاه های اینترنتی کنترل نشده و نظارت نشده بروند؟
آیا از خودتان پرسیده اید که فرزند شما بعد از ساعت ۲۴ شب کجاست؟ آیا فقط به شبکه های مذهبی و دینی و علمی می روند؟ آیا مطمئن هستید که فرزند شما در اتاق خودش فقط واریانس و کوواریانس و مسایل ریاضی حل می کند؟! پاسخ دادن به این ابهامات و سوالات از خیلی از مشکلات بعدی جلوگیری خواهد کرد.
این را هم اضافه کنم که قدرت های بزرگ دیگر هزینه های سنگین حمله و تهاجم و تخریب و بمباران کارخانجات و مراکز نظامی و تجاری را متحمل نمی شوند و آن را با صرفه نمی دانند. آنها تنها با وارد کردن یک ویروس اینترنتی از طریق یک فلش حافظه پنج دلاری یا یک بدافزار و دانلود اینترنتی، به اهداف بزرگ خود دست پیدا می کنند بدون آنکه رد پایی از خود برجای بگذارند.
- پلیس فتای آذربایجان شرقی در بحث کشف جرایم در سطح کشور چه جایگاهی دارد؟
خوشبختانه پلیس فتای استان با تدابیر سردار فرماندهی محترم انتظامی استان و تلاش همکاران در جایگاه شایسته ای قراردارد به گونه ای که بر اساس آمار مستند و منتشر شده، رتبه نخست کشور را داریم با ۹۸ درصد کشف جرایم اینترنتی. این رقم در نه ماهه سال جاری، با کشف ۵/۱۰۲ درصد جرایم اینترنتی، توان و خلاقیت پلیس فتای استان را به همه ثابت کرده است.
تازه ترین جرم کشف شده در این رابطه را می توانید ذکر کنید؟
بله، اخیراً ما نوجوان ۱۸-۱۷ ساله ای را دستگیر کردیم که حداقل به کلاهبرداری و برداشت غیرمجاز از حساب و کارت بانکی ۱۰ نفر اعتراف کرده است که با استفاده از دستگاه اسکمیر مبادرت به انجام آن می نمود.
به نظر شما مهمترین رویکرد و اهداف امپریالیسم و قدرت های استعماری برای نفوذ در سیستم های اینترنتی کشور، چیست؟
در این باره می توان حداقل ۵ گزینه را که در بحث حلقه های واردن در پدافند سایبری مطرح می شود اشاره نمود:
- حمله به رهبری سیاسی
- حمله به محصولات کلیدی (مانند وابستگی به نفت، تحریم ها و …)
- حمله به زیرساخت ها (انرژی هسته ای)
- حمله به جمعیت و اراده ملی (از طریق سست کردن فرهنگ ایثار و شهادت در بین جوانان و حمله به حریم و بنیان خانواده ها)
- حمله به نیروهای عملیاتی
- جناب سرهنگ! این روزها پدیده جدیدی به نام «مواد مخدر دیجیتال» زیاد به گوش می رسد، در این رابطه بیشتر توضیح می دهید؟
بله، متاسفانه ما هر روز با پدیده های جدیدی از اعتیاد و شبیخون فرهنگی و هجمه به باورها و روح و روان جوانان روبرو هستیم. «مواد مخدر دیجیتال» هم جدیدترین پدیده از این نوع است که طی آن، جوانان و نوجوانان با گوش دادن به برخی از موسیقی های خاص، به برخی رفتارها و ناهنجاری ها اعتیاد پیدا می کنند و در نتیجه از خودر فتاری را نشان می دهند که با هنجارها و ارزشهای جامعه در تضاد است و چه بسا مرتکب جرم های نابخشودنی و جبران ناپذیر می شوند.
در مورد برخی از گیم ها و بازی های رایانه ای هم هشدارهایی قبلا داده می شد. نظرشما نسبت به این بازی ها چیست؟
بله، برخی از گیم های اینترنتی برای کودکان و نوجوانان ما مضر و خطرناک هستند و حکم سم دارند. برای اینکه وقتی کودکی، «آدم کشی» را در این گیم ها تجربه می کند، قُبح عمل قتل و جنایت شکسته شده و خشونت و جرم در فضای حقیقی هم برایش عادی می شود.
- اکنون با درک این حساسیت و اهمیت، چه توصیه ای برای خانواده ها دارید؟
اولا امر به معروف و نهی از منکر در فضای مجازی ، این واجب فراموش شده ، احیا شود ما اولین نهاد در استان بودیم که پیشنهاد برای راه اندازی آن را از طریق برنامه سحرلر شبکه سهند ارائه دادیم ، همت عمومی می خواهد تا زیست بوم سایبری خود را پاکسازی کنیم در ثانی برای این منظور باید از همین گوشی های خودمان شروع کنیم. به طور خلاصه چند مورد را اشاره می کنم:
- از گوشی های خود و اطلاعات آن مواظبت کنید!
- در مورد امنیت گوشی های خریداری شده خود دقت کنید
- داده زیاد و اطلاعات انبوه تولید نکنید. این کار مثل انداختن اسکناس در هواست! که همه می توانند آن را بگیرند و تصاحب کنند.
- یادتان باشد گوشی های همراه، دوربین های فیلم برداری نیستند!
- از یک اکانت در خانه استفاده کنید
- از نرم افزارهای کنترل والدین استفاده کنید
حرف آخر؟
از شما سپاسگزارم و از مردم عزیز می خواهم که هر گونه سوال یا ابهام و یا مورد خاص و مشکل اینترنتی را به پلیس فتا گزارش کنند. مطمئن باشند که پلیس در کنار خانواده آنهاست. و این موضوع را باید همگان آویزه گوش خود بکنیم که: اگر ما والدین، صاحب فرزندان خود نباشیم، فضای مجازی آنها را تصاحب خواهد کرد. در این صورت دیگر «تخریب بنیان خانواده ها» دور از انتظار نخواهد بود. امیدوارم هیچ کس و هیچ خانواده ای این آسیب را تجربه نکند.
از شما متشکرم به خاطر وقت و اطلاعاتی که در اختیار ما و خوانندگان ما قرار دادید.
[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]