[vc_row][vc_column][vc_column_text]آذرقلم: تور خبری فعالین رسانه ای آذرزبایجان شرقی، این بار مقصد گردشگری اسکو را انتخاب کرده بود. باغ شهری که در نه تنها در سطح استان که در کشور به یک شهرستان و منطقه فرهنگی و تاریخی معروف است.
اُسکو یکی از شهرهای غربی استان آذربایجان شرقی و مرکز شهرستان اسکو است. این شهر در دامنه شمال غربی رشته‌کوه سهند قرار گرفته‌است. نام قدیم این شهر، «اوشکایا» است و یکی از قطب‌های مهم صنایع دستی و گردشگری در استان آذربایجان شرقی به شمار می آید.
به همت حاج احمدآقا بادیران، پیشکسوت مطبوعات آذربایجان، و همکاری شرکت واحد اتوبوسرانی تبریز، این تور خبری با حضور 27 تن از فعالین رسانه ای شاغل در شهر تبریز برگزار شد. تقارن دو روز جالب در تقویم تاریخ، این تور خبری را بسیار میمون و خوش شگون می ساخت: روز ملی موزه ها و روز جهانی ارتباطات!
ساعت 9 صبح روز 5 شنبه 28 اردیبهشت ماه 1402 اتوبوس حامل خبرنگاران به سمت اسکو حرکت کرد. جلوی ساختمان شهرداری اسکو، چند تن از اعضای شورای شهر و همکاران شهرداری به استقبال آمده بودند. مخصوصا خانم دکتر فاطمه مظفری، رئیس شورای اسلامی اسکو که هماهنگی قبلی بیشتر با همت ایشان صورت گرفته شده بود.
صرف صبحانه ای لذیذ در فضایی دلنشین و سرسبز، مرکز «بوم گردی ائل باغی اسکو» به سلیقه و ابتکار آقای مسعود عربی آن هم با چایی که روی آتش و سماور ذغالی تهیه شده می تواند برای ساعاتی دل هر گردشگر و مسافری را از هیاهوی زندگی شهری دور کرده و در زیر این درختان سبز، به خاطر میزبانی شایسته و مهمان نوازی خالصانه مردم فرهنگ دوست اسکو زبان به تحسین بازگشاید.
لحظاتی بعد، حسین فیروزی، فرماندار به همراه شهردار و چند تن از اعضای شورای شهر اسکو و جمعی از خبرنگاران خوشنام اسکو هم به جمع همکاران مرکز استان می پیوندند.
فرماندار اسکو طی سخنانی با اشاره به ظرفیت ها و قابلیت های گردشگری و صنعتی اسکو، از خبرنگاران می خواهد تا این توانمندی ها را به کل استان و کشور معرفی کنند.
باغ مینیاتوری اسکو:
بازدید از باغ مینیاتوری اسکو، اولین مقصد گردشگری خبرنگاران است. بعد از عبور از کوچه باغ های زیبا و از میان درختان بلندقامت گردو و سپیدار و تبریزی، به خانه باغ بزرگی می رسیم که تابلوی رنگ و رو رفته آن حکایت غریبی دارد! در این محوطه نسبتا بزرگ هزار مترمربعی، هنرمندانی از آذربایجان شرقی، اماکن دیدنی و تاریخی ایران و آذربایجان را در قالب مجسمه های مینیاتوری به معرض دید عموم گذاشته اند. اما این باغ موزه، حال و روز خوشی ندارد. به یک خانه متروک و رها شده شبیه است تا مرکز گردشگری و موزه ای دیدنی! شنیده ها حکایت از آن دارد که سرمایه گذار اصلی این مرکز به خاطر پاره ای مشکلات اداری و نیز فوت ناگهانی شریک تجاری، کار را رها کرده و در نتیجه گرد فراموشی و غبار غفلت بر سر روی این مرکز نشسته است. نه از آب حوض خبری است و نه از گل های زیبای فصل اردیبهشت این شهر! علف است و خار و گرد و غبار!
مدیر میراث فرهنگی اسکو در جمع خبرنگاران حاضر است و توضیحات لازم را ارائه می دهد. حتی تلفنی با سرمایه گذار اصلی صحبت می شود. قرار شد با پیگیری های شورا و شهرداری، میراث فرهنگی، آب و فاضلاب و سایر دستگاه ها و ارگان های ذیربط مشکلات این مرکز رفع شده و این موزه مینیاتوری زیبا دوباره به روی بازدید کنندگان بازگشایی شود.
کلاقه بافی یا صنعت باتیک:
نزدیک ظهر است و در هوای نسبتا گرم، از طرف شهرداری اسکو به صرف یک بستنی مهمان می شویم. وارد کوچه ای دیگر می شویم. انتهای کوچه کارگاهی کوچک قرار دارد که بر روی طناب های آویخته در حیاط روسری های خوشرنگی به رقص در|آمده اند. نسیم، زلف عشوه گر این روسری های رنگارنگ را به دست گرفته و عشقبازی می کند. عبور از میان این روسری های ابریشمی، حس خوبی به هر رهگذر دست می دهد. اینجا کارگاه صنعت باتیک یا همه چاپ کلاقه ای معروف اسکو است.
یکی از صنایع دستی زیبای ایران که بیشتر در اسکو رواج دارد. باتیک، واژه ای است اندونزیایی که در فارسی چاپ کلاقه ای نامیده می شود. هنری است که به وسیله آن پارچه های سفید یا ساده (ابریشم) را رنگ آمیزی یا نقش دار می کنند.
هنر چاپ کلاقه ای (باتیک) از جمله رشته های صنایع دستی است که نیاز به تجهیزات و سرمایه گذاری زیادی ندارد و با کمترین هزینه و با تهیه مواد اولیه ، ابزار و وسایل ساده می توان انواع آثار و اقلام تزئینی و کاربردی تولید کرد. در این هنر، قسمت هایی از پارچه را با ماده ای مقاوم که مانع از نفوذ رنگ به پارچه می شود، می پوشانند تا با روشی خاص نقوش دلخواه را بر روی پارچه ایجاد کنند.
چاپ «کلاقه ای» یا «باتیک»، میراث ۵۰۰ ساله «اسکو» است که به گفته مسئولان این شهر در حال حاضر حدود 5۰ کارگاه در شهر تاریخی اسکو فعال هستند و صادرات سالانه آنها به کشورهای همسایه به بیش از چهار میلیون دلار می رسد.
در عملیات رنگرزی روی پارچه در این روش، بیشتر از رنگ های گیاهی مانند روناس، اسپرک، پوست انار و زردچوبه استفاده می شود.
این هنر به عنوان مهم ترین صنایع دستی اسکو در سال ۸۹ در فهرست میراث معنوی کشور به ثبت ملی رسیده و در سال ۱۳۹۴ چهار اثر چاپ باتیک موفق به دریافت نشان ملی مرغوبیت شد. در حال حاضر تولیدات باتیک به کشورهای آلمان، آمریکا، آذربایجان، ترکیه و ترکمنستان صادر می شود.
چند پیر و جوان در این کارگاه مشغول به کارند. آنها بر روی پارچه های ابریشمی خالص که به گفته مدیر این کارگاه در روستای اسکندان از توابع خود اسکو بافته می شود نقش ها و رنگ های شورانگیز می زنند. سمفونی نقش و رنگ اینجا نوای عاشقانه سر می دهد. شاید بوی تند قیر و مصالح شیمیایی کمی آزار دهنده باشد اما دیدن تصاویر زیبایی از تلاش و همت مردان و زنان هنرمند این سرزمین بسیار دلنشین تر است. آنها قسمتی از روسری را با استفاده از لعاب قیر به رنگ مشکی در می آورند و با نقش های زیبا آن را برای پوشش زلف زنان و دختران این سرزمین، فریباتر می کنند.
حمام تاریخی و موزه مردم شناسی اسکو:
بعد از صرف آبگوشت خوشمزه و دیزی سنتی (که البته باب میل برخی خانم های خبرنگار نبود!) به سوی یکی دیگر از آثار تاریخی اسکو حرکت می کنیم. حمام تاریخی اسکو:
این حمام که به نام «حمام محمود بهادری» معروف گشته یکی از آثار ملی ثبت شده ایران در شهرستان اسکو است که قدمت آن مربوط به قاجاریه است و در سال 1386 در مجموعه آثار تاریخی ایران ثبت شده است.
این حمام تحت تملک اداره کل اوقاف و امور خیریه آذربایجان شرقی است که در سالهای گذشته از سوی اداره میراث فرهنگی شهرستان اسکو مورد مرمت قرار گرفته است.
در حال حاضر این مکان در اختیار آقای هدایت آقایی به عنوان موجر، قرار دارد. آقایی، همان پیر خردمندی است که بعد از بازنشستگی از آموزش و پرورش اینجا به عشق احیای فرهنگ و تاریخ و قدمت زادگاهش ازشبانه روز تلاش می کند. از جمله آثار به نمایش گذاشته شده در این مکان می توان به انواع ادوات موسیقی، ظروف مسی، لعابی، سماورهای ذغالی و … اشاره کرد.
آقای آقایی، با شور و علاقه، برخی از اشیا را به خبرنگاران نشان داده و در مورد آنها توضیحات جامعی ارائه می دهد.
اما نکته ای که توجه و انتقاد ما را برانگیخت چیدمان نامرتب و غیرتخصصی اشیا بود. از آقای آقایی که پا به سن گذاشته و دست تنهاست انتظاری نیست اما از مسئولان میراث فرهنگی، اوقاف و امور خیریه، شورا و شهرداری و حتی خود شهروندان اسکو انتظار می رود با بهره مندی از مهارت ها و فنون موزه داری و مجموعه داری، به این موزه سر و سامان داده و آن را در قالب غرفه های تخصصی و حتی تعبیه ویترین های شیشه ای به مردم عرضه کنند. این اشیا تاریخی بسیار ارزشمند بوده و راوی حقیقت گوی تاریخ و فرهنگ و تمدن و سنن مردمان این سرزمین هستند و حیف است که در زیر گرد و غبار و به این شکل بر روی هم تلنبار شوند. باید هر شیء نوشته و توضیحی داشته باشد تا گردشگران بدون مزاحمت های صوتی، با خوانش آنها به قدمت و کاربرد اشیا پی ببرند. حتی باید نام اهدا کنندگان اشیا نیز ذکر شود تا موجب تشویق بقیه همشهریان برای اهدای اشیای قدیمی خود به این موزه باشند تا در پستوی خانه های مردم از بین نروند! موضوع امنیت اشیا، ایمنی و نگهداری اصولی و مطمئن آنها نیز باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.
باغ معلم :
آخرین مقصد گردشگری ما، باغ معلم شهرستان اسکوست که به اردوگاه بزرگ دانش آموزی معروف گشته و به خاطر وسعت، سرسبزی، و جریان چشمه هایش شهرت ملی دارد.
جاری چشمه ای زلال از میان این باغ، آدمی را یاد باغات سنتی و قدیمی ایران و آذربایجان می اندازد. هر چند به گفته برخی از همکاران مطبوعاتی اهل اسکو، به علت خشکسالی از حجم و تعداد و قنوات این منطقه کاسته شده اما شادابی و سرزندگی در آن موج می زند. با توجه به اینکه تور خبری ما با آخرین روزهای فعالیت مدارس مقارن گشته برخی از مدارس، دانش آموزان خود را به این اردو آورده بودند. شور و نشاط را می شد از چهره تک تک آنها خواند.
فرصت نشد تا چند لحظه در این باغ مفرح قدم بزنیم چون باید در کنفرانس خبری اعضای شورای شهر و شهردار اسکو شرکت می کردیم. بازدید کامل از این اردوگاه را به فرصتی دیگر واگذار کردیم!
چاههای شهر جدید سهند، عامل خشکی چشمه های طبیعی اسکو
مهدی قهرمانی اسکویی، یکی از اعضای شورای اسلامی شهر اسکو در جمع خبرنگاران به یکی از مشکلات عمده اسکو اشاره کرده و می گوید: توسعه نامتوازن شهر جدید سهند در بالادست اسکو و حفر چندین حلقه چاه عمیق در این شهرک برای تامین آب شرب ساکنین این شهرک، سبب قطع شریان های طبیعی و تغذیه کننده چشمه های این شهر شده و ما اکنون به شدت با کمبود آب مواجه هستیم. و اگر این روند ادامه پیدا کند در سال های آینده بخش عظیمی از باغات این شهر و به ویژه باغستان های گردو خشک خواهد شد. وی خواستار اتخاذ تدابیر خاصی از سوی مسئولان استانی در این زمینه شد.
کنفرانس مطبوعاتی
در پایان این اردوی یک روزه، شهردار و دو تن از اعضای شورای اسلامی شهر اسکو در یک نشست خبری با خبرنگاران اعزامی از تبریز و نیز فعالین رسانه ای اسکو، به تشریح آخرین اقدامات و برنامه های عمرانی و خدماتی این شهر می پردازند.
شهردار اسکو و اعضای شورای اسلامی این شهر که میزبان خبرنگاران حاضر در تور خبری استان آذربایجان شرقی بودند با استقبال از حضور رسانه های گروهی در این شهر، همکاری و تعامل نزدیک مدیریت شهری با رسانه های گروهی مرکز استان را عامل مهمی برای تشریح توانمندی های فرهنگی و تاریخی و نیز تشریح عملکرد مدیران و انعکاس مشکلات مردم این شهرها دانستند.
فاطمه مظفری اسکوئی، رئیس شورای اسلامی شهر اسکو که زحمت بیشتر هماهنگی این برنامه بر عهده وی بود به همراه نظامی، شهردار این شهر در پایان برنامه، خبرنگاران مهمان را به سوی تبریز بدرقه کردند.
خداحافظی با باغ شهر زیبای اسکو:
پس از خداحافظی گرم با مسئولان و خبرنگاران این شهرف اتوبوس حامل خبرنگاران به سمت تبریز حرکت می کند. هر چند دل کندن از این شهر زیبا و مردمان بافرهنگ و مهمان نوازش کمی سخت می نمود. اما خاطره ای شیرین از یک گردش علمی و حرفه ای در اذهان همه خبرنگاران نقش بست.
گزارش سفر از : محمدامین خوش نیت[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]