آذرقلم: تازه‌‌‌ترین گزارش از «شاخص زیستپذیری شهرهای جهان» که در سال 2023 منتشر شد، گویای آن است که شرایط زندگی در شهرهای سراسر جهان از وخامت ناشی از همه‌گیری کووید-۱۹ به طور کامل بهبود یافته است.
بهگزارش آذرقلم، هر سال گزارش بهترین و بدترین شهرهای جهان برای سکونت به لحاظ شاخص کیفیت زندگی یا همان شاخص زیستپذیری توسط واحد اطلاعات اکونومسیت(EIU) منتشر می شود. در این رتبه بندی، وین پایتخت اطریش برای چهارمین بار در طول پنج سال اخیر جایگاه نخست زیست پذیرترین شهر جهان را به خود اختصاص داده است. این شهر قبلاً در سال‌های 2018 و 2019 نیز برنده شده بود. پس از آن شهرهای کپنهاگ در دانمارک، ملبورن و سیدنی در استرالیا، ونکوور در کانادا، زوریخ در سوئیس، کلگری در کانادا، ژنو در سوئیس، تورنتو در کانادا و اوزاکا در ژاپن و اوکلند نیوزلند (به‌طور برابر) به ترتیب جایگاه‌های دوم تا دهم شهرهای زیست‌پذیر جهان را به خود اختصاص داده¬اند.
اما چرا وین برای چهارمین بار متوالی در طول پنج سال گذشته زیست‌پذیرترین شهر جهان معرفی می‌شود؟ بر اساس مطالعه‌‌‌ای که روی نظام شهرسازی و اقتصاد مسکن شهر وین انجام شده، چیستی و چرایی زیست¬پذیری و کیفیت بالای این شهر را می توان در موارد زیر خلاصه کرد:
مسکن مقرون‌به‌صرفه
نتایج تحقیق انجام شده نشان می¬دهد که کیفیت زندگی ساکنان این شهر با لذت بردن از ساختمان و محله‌‌‌ای که در آن سکونت دارند ارتباط مستقیم دارد. در عین حال زندگی در خانه راحت، ارزان و ایمن، باعث شادی و احساس امنیت ساکنان می‌شود. سیاست‌‌‌های شهری و مسکن در وین، همه این ویژگی‌‌‌ها را برای سکونت شهروندان فراهم کرده است. نتایج این تحقیق که در فایننشال تایمز به چاپ رسیده است نشان می‌دهد ۶۰ درصد ساکنان وین در «مسکن با کیفیت بالا و در استطاعت» زندگی می‌کنند که الزاما مسکن ملکی نیست، بلکه بخش قابل‌توجهی از آنها در واحدهای مسکونی اجارهای با عنوان «مسکن اجتماعی» سکونت دارند که با عمده این خانه‌‌‌ها در دیگر کشورهای اروپایی یک تفاوت معنی‌‌‌دار دارد. مسکن اجتماعی یا همان واحدهای مسکونی اجارهای ارزان در وین دارای سه ویژگی اجاره بهای پایین، امکانات بالاتر از سطح متعارف و چهره (نما) مطلوب است که باعث شده این مجتمع‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها از «برچسب خانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌های فقیرنشین» در امان بمانند و در عین حال، بدون شکل‌‌‌گیری شکاف طبقاتی در محله‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مسکونی و اجارهای، ساکنان مسکن اجتماعی از طیف‌‌‌های مختلف، احساس خوبی برای سکونت در آنها داشته باشند.
آمار جرم پایین
اتریش یکی از کشورهای برتر در شاخص جهانی صلح است و جای تعجب نیست که در میان امن‌ترین شهرهای اروپا باشد. رفتارهای ضداجتماعی و جنایات خشونت‌آمیز در وین نادر است. به همین ترتیب، خطر جنایاتی مانند سرقت و خشونت نژادی پایین است. این شهر از سیستم‌های نظارتی پیشرفته، گشت‌های منظم پلیس و دکمه‌های اضطراری خطر در ایستگاه‌های مترو بهره می‌برد.
وفور فضای سبز
وین یکی از سبزترین و تمیزترین شهرهای جهان است. این شهر که در امتداد سواحل رودخانه دانوب قرار دارد، دارای پارک‌های عمومی وسیع بسیاری است. تنها یک‌سوم ساکنان این شهر رانندگی را برای تردد در شهر انتخاب می‌کنند و این یعنی حداقل آلودگی هوا و ترافیک در شهر. وجود ۸۰۰ مزرعه در داخل منطقه شهری، بخش قابل‌توجهی از غذای ساکنان را تأمین می‌کند و در عین حال باعث بهبود کیفیت هوا می‌شود.
حمل‌ونقل باکیفیت و کارآمد
سیستم‌های حمل‌ونقل عمومی کارآمد مانند یک دومینو عمل می‌کند که تمام جنبه‌های زندگی شهری را تحت تأثیر قرار می‌دهد. استفاده از این سیستم‌ها کاهش انتشار کربن را در پی دارد که این امر به سهم خود می‌تواند سلامت ساکنان را بهبود ببخشد. از سوی دیگر، افرادی که از وسایل نقلیه عمومی بهره می‌گیرند، فعالیت جسمی بیشتری دارند و از همه مهم‌تر این‌که سیستم‌های حمل‌ونقل عمومی قابلیت دسترسی به فضاهای سبز و مکان‌های تفریحی را افزایش می‌دهد و در نتیجه تردد مردم به این مکان‌ها، رفاه روانی نیز بهبود قابل توجهی را تجربه می‌کند. بر این اساس، خواه ساکنان وین بخواهند با مترو در سراسر شهر حرکت کنند یا با دوچرخه به محل کار خود بروند، رفت‌وآمد در این شهر بسیار آسان است. پایتخت اتریش دارای سیستم حمل‌ونقل عمومی باکیفیت، ارزان و کارآمد است. علاوه بر این، مسیرهای عابر پیاده و دوچرخه‌سواری که در سراسر شهر ایجاد شده است، مردم را تشویق می‌کنند تا به‌طور کلی وسایل نقلیه را کنار بگذارند؛ در نتیجه، تراکم ترافیک و وابستگی به خودرو در وین نسبت به اکثر شهرهای اروپایی کمتر است.
نگارنده: محمد جام کسری ( کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری)