نگاهی به مهمترین رویدادهای اجتماعی ایران و آذربایجان در سال ۹۶

گزارش از : محمد امین خوش نیت

آذرقلم: با پایان سال ۱۳۹۶، فرصتی دست می دهد تا به سیاق همه سالهای گذشته برخی از رویدادهای مهم اجتماعی سال را مرور کنیم. البته اگر از شهروندان و روستائیان همه استانهای کشور بخواهیم چند عنوان از مهمترین رویدادهای اجتماعی حوزه سکونت و اشتغال خود را نام ببرند به چند مورد اشاره می کنند اما آنچه که بیشتر مد نظر ماست، رویدادهایی است که در سطح یک استان اتفاق افتاده اما وسعت و اهمیت کشوری به خود گرفته است.

زلزله کرمانشاه در صدر اخبار

زمین لرزه شامگاه ۲ آبان سال ۹۶ در نزدیکی ازگله، استان کرمانشاه را به لرزه درآورد، حادثه ای که با ۳/۷ درجه در مقیاس ریشتر در تقسیم بندی زلزله های شدید قرار می گیرد این زلزله با برجای گذاشتن ۵۷۴ کشته و ۹۳۸۸ زخمی و نیز ۷۰ هزار بی خانمان، بعد از زلزله های بم و رودبار شدیدترین و مرگبارترین زلزله ایران در طی سه دهه گذشته به شمار می آید.

زلزله کرمانشاه، تا چهار ماه بعد از وقوع زلزله اصلی، بیش از پانصد پس لرزه داشته است. شهرستانهای قصرشیرین، سرپل ذهاب، ثلاث باباجانی بیشترین تلفات و خسارات جانی و مالی را متحمل شده اند.

تخریب مسکن مهر اسلام آباد غرب، باردیگر چرایی و فلسفه وجودی و فنی این موضوع منتسب به دولت احمدی نژاد را با چالش روبرو ساخت.

از طرف دیگر نه راه افتادن کمپین های حمایت از زلزله زدگان که از سوی شخصیت های مختلف ورزشی، هنری، سیاسی و دانشگاهی به راه افتاد در نوع خود بی سابقه و جالب بود. به عنوان نمونه تنها در یک مورد، مردم سراسر کشور پیش از چهل میلیارد ریال به حساب دکتر زیباکلام، استاد دانشگاه و فعال سیاسی واریز کردند تا او شهرک امید را مطابق با استانداردهای جهانی در ان مناطق بسازد.

علی دایی (فوتبالیست) چند هنرمند سینما و تلویزیون نیز برای جمع آوری کمک به زلزله زدگان آستین ها را بالا زدند و با استفاده از ظرفیت شبکه های اجتماعی، کمپین های حمایتی به راه انداختند.

یکی دیگر از مهمترین پدیده های نوظهور در روزهای پس از زلزله، ایفای نقش موثر و کاربردی تر شبکه های اجتماعی به ویژه تلگرام و اینستاگرام بود. به گونه ای که این دو پیام رسان مرزهای محدودیت های زمانی و مکانی مترتب بر کار رسانه های مکتوب (روزنامه ها) و خبرگزاری ها و سایت ها را در کمترین زمان ممکن در نوردیدند و ضمن اطلاع رسانی های سریع، تصویری (چند رسانه ای) باعث جلب حمایت ها و کمک هالی مردمی به زلزله زدگان شدند.

دنا، مسافران آسمان را پرواز داد

چند سالی بود که خوشبختانه با برخی از تدابیر و نوسازی ناوگان هوایی، شاهد و ناظر حوادث تلخ هوایی نبودیم. اما با ناپدید شدن هواپیمایی آسمان از رادار در روز۲۹ بهمن ماه آن هم بر روی قلل پوشیده از برف دنا، همه آن امیدها را هم بر باد داد.

هواپیمای مسافربری تهران _ یاسوج که ابتدا گفته ‌شد از رادار خارج و ناپدید شده، در سمیرم اصفهان سقوط کرد. هواپیمای ATR شرکت هواپیمایی آسمان با ۶۰ مسافر و ۶ خدمه صبح روز ۲۹ بهمن از رادار خارج شد و همه سرنشینان و خدمه آن مظلومانه جان باختند.

به علت شرایط نامساعد جوی و صعب العبور بودن مسیر، هنوز هم امکان دسترسی به بقایای پیکرهای جانباختگان و یا حتی انتقال لاشه هواپیما به پایین قله وجود ندارد.

این حادثه تلخ نیز مدت ها در سر خط اخبار رسانه های داخلی و خارجی ایران و شبکه های مجازی قرار گرفت.

 

سی مرغ و ققنوس های پرسوخته در کشتی سانچی

اگر با وقوع حوادث تلخ ترددی در زمین و هوا و در جاده و هواپیما، همه از امنیت مسافرت های دریایی سخن می گفتند این باور هم با حادثه تلخ کشتی نفت کش سانچی، در دریای چین رنگ باخت.

روز شنبه ۱۶ دی ۱۳۹۶ (۶ ژانویه ۲۰۱۸) ام‌وی سانچی متعلق به شرکت ملی نفت‌کش ایران که از عسلویه حرکت کرده بود و قرار بود جهت تحویل میعانات گازی عازم داسان کره جنوبی شود، در راه با یک کشتی فله‌بر چینی با ۶۴ هزار تن بار غله به نام «کریستال» در سواحل چین برخورد کرد، محموله نفتکش سانچی نفت فوق سبک با درجه اشتعال بسیار بالا بود که این موجب آتش‌سوزی فوق‌سریع کشتی شد. بر اثر برخورد این نفتکش، ۳۰ ایرانی و دو تبعه بنگلادشی ناپدید شدند که بعد از چند روز جستجو تنها جسد ۳ نفر از ایرانیان مفقود در این حادثه پیدا شد. نفتکش سانچی با پرچم پاناما بر روی دریا تردد می‌کرد. در مقابل کشتی کریستال صدمه اساسی ندید و تمام سرنشینان آن از این حادثه جان سالم به در بردند.

جالب اینکه یکی از ملوانان جان باخته در این کشتی، از اهالی تبریز بود.

تراژدی دردناک «آتنا اصلانی» دختر آذربایجانی

«آتنا اصلانی» دختر هفت ساله ای بود که چند ماه پیش از این، او نیز همانند همه دخترکان سرزمین ایران، موهای خود افشان کرده و چون غزالی تیزپا، کوچه های شهر محل زندگی اش، «پارس آباد مغان» در اردبیل را با صدای خنده هایش به وجد و شور می آورد. اما او حالا دیگر در میان ما نیست، «آتنا اصلانی» ۲۸ خرداد ماه ۹۶، توسط یکی از مغازه داران این شهر ربوده شده و سپس مظلومانه به قتل رسید.

با کشف جسد آتنا توسط برادر و همسر رنگرز و مراجعه آنها به دادستانی برای گزارش موضوع در نهایت بعداز بیست و دو روز تلاش و کوشش برای یافتن دختر بچه در روز ۱۹ تیرماه جسد آتنا در پارکینگ رنگرز کشف شد و راز این قاتل برملا شد.

پس از بررسی محل کار پدر آتنا که دستفروشی در کنار مغازه اسماعیل رنگرز بود ماموران پلیس آگاهی به رنگرز مظنون شده و وی را دستگیر می‌کنند که در نهایت یک تماس تلفنی رنگرز با خانواده‌اش برای جابه‌جایی جسد دخترک ۷ ساله پرده از جنایت قاتل بر می‌دارد.

قاتل بی‌رحم خردسال معصوم که ابتدا منکر جنایت خود شده بود با مشاهده شواهد و قراین سرانجام به قتل خود اعتراف کرد و با صدور حکم، رنگرز از بابت تجاوز به عنف محکوم به اعدام، از بابت یک فقره قتل عمد محکوم به قصاص نفس و از بابت سرقت محکوم به حبس و شلاق و رد مال شد.

با صدور حکم توسط دستگاه قضایی اردبیل و تائید این حکم در دیوان عالی کشور حکم شلاق قاتل کودک معصوم پارس‌آبادی به اجرا در آمد و حکم اعدام در ملاء عام اجرا شد.

ماجرای قتل فجیع آتنا و چند کودک ربایی مشابه دیگر موجی از نفرت و حساسیت در بین خانواده های ایرانی برانگیخت و آرامش روانی جامعه را برای مدت ها تحت تاثیر خود قرار دارد. تا جایی که شبکه های اجتماعی وارد گود شده و با سرعت و جدیت پیگیر ماجرای کودک ربایی های شده و حتی در این رابطه، کمک شایانی برای یافتن عاملین کودک ربایی ها و اطلاع رسانی خانواده ها کردند.

خاک بر سر هوای خوزستان!

آلودگی هوای استان خوزستان از جنس آلودگی هوای تهران و تبریز و اراک و اصفهان و … نیست. محصول نارآرامی های سیاسی در کشورهای همسایه است. گرد و خاکی که سوغات شوم کشورهای همسایه به ویژه عراق، سوریه، عربستان و کویت است و حاصل آن کاهش دید، بیماری های ریوی و قلبی و نتیجه آن، تعطیلی مدارس و ادارات و اختلال در برنامه های این استان است.

نزدیک به ۳۰ شهر استان خوزستان، در طی سال ۱۳۹۶ بارها و بارها با تعطیلی مدارس و کاهش ساعات اداری روبرو شدند. تا جایی که گاهی میزان آلودگی هوا و گرد و غبار در این استان به ۶۰ برابر حد مجاز رسید.

فعال شدن کانون های داخلی و خارجی و برخاستن گرد و خاک، ریه های مردم این استان را با مشکلات بسیار روبرو ساخت.  اختصاص بودجه های مختلف، موضع گیری های مسئولان استانی و کشوری و اعتراضات مردمی و رسانه ای و در نهایت، تعاملات و روابط فی ما بین مسئولان محیط زیست ایران و کشورهای همسایه هم نتوانست در سال ۹۶، هوای نسبتاً آرام و بی خاکی را به مردم خوزستان به ارمغان آورد.

 

نگین فیروزه ای آذربایجان باز هم آب رفت!

«احیای دریاچه ارومیه» رویایی که سال ۹۶ هم تعبیر نشد و چشمان مردم آذربایجان از دیدار دوباره امواج فیروزه ای شورترین دریاچه ایران بی نصیب ماندند.

کاهش نزولات جوی، عدم مدیریت مناسب منابع آبی و توسعه اراضی کشاورزی به شیوه منسوخ غرقابی، سبب شد تا باز هم شاهد آب رفتن وسعت این آبگیر بزرگ داخل مرزهای ایران باشیم. سال ۹۶، آخرین میخ ها بر تابوت دریاچه ارومیه کوبیده شد به گونه ای که بر اساس اعلام مدیریت ستاد بحران آذربایجان شرقی، تراز دریاچه ارومیه، ۲۶ سانتی متر دیگر نیز به تحلیل رفت و از ۳۳ میلیارد متر مکعب تنها ۳/۱ میلیارد متر مکعب باقی ماند.

به گفته استاندار آذربایجان شرقی «برای تثبیت وضعیت دریاچه و احیای آن، حداقل ۲۰ هزار میلیارد ریال اعتبار لازم است» که تامین آن از توان دولت خارج  است. اگر آب کافی به پیکره ی این نگین فیروزه ای دیروز ایران و آذربایجان نرسد، طوفان های نمکی در مرحله اول، ۱۲ شهرستان همسایه دریاچه و در مرحله دوم، تا شعاع ۵۰۰ کیلومتری را تحت تاثیر قرار داده و چه بسا باعث کوچ اجباری و تخلیه فوری شهرها و روستاهای اطراف شود. شعاع ۵۰۰ کیلومتری یعنی اینکه مردم استانهای همدان، قزوین، تهران و کرج هم باید خطر این طوفان ها را بیخ گوش خود احساس کنند!

هر چند که در اواخر اسفندماه، برخی اخبار از افزایش چند سانتی متری تراز دریاچجه ارومیه، به دلیل بارش های دو ماه اخیر خبر دادند.

تبریز؛ پایتخت گردشگری کشورهای اسلامی در سال ۲۰۱۸

پاییز سال ۹۴ بود که وزرای گردشگری عضو سازمان همکاری کشورهای اسلامی، در یک تصمیم جالب و غیرمنتظره، تبریز را به عنوان شهر نمونه گردشگری کشورهای اسلامی در سال ۲۰۱۸ انتخاب کردند. دو شهر از ایران (تبریز و یزد و شیراز) و چند شهر دیگر از جمله تالینگ (مالزی)، یالقا و سیلد(بنگلادش)، ماردین (ترکیه) و مدینه (عربستان) رقبای تبریز برای کسب این عنوان در سال ۲۰۱۸ بودند که در نهایت مرکز آذربایجان شرقی با ۷ رای از مجموع ۹ رای به این عنوان پر افتخار دست یافت.