[vc_row][vc_column][vc_column_text]آذرقلم: آوازه فرش تبریز جهانی شده، اما طنین هنر دست مردمان این خطه امسال در مسابقات جام جهانی فوتبال۲۰۲۲ با رونمایی از فرش جام جهانی بار دیگر به گوش می رسد. فرش جام جهانی فوتبال را فرهاد جلالی طراحی کرد و عباس لامع همراه برادرش علی، بافتند. طراحی ۶ماه و بافت فرش ۲سال طول کشید.
جام جهانی در یک نگاه
فرش تحسین برانگیز جام جهانی فوتبال۲۰۲۲ به تابلویی شبیه است که روند جام جهانی از سال۱۹۳۰ تا کنون را روایت می کند. فرهاد جلالی، طراح فرش که از کودکی در مکتب پدر و مادرش هنر قالیبافی را آموخته، درباره طراحی فرش جام جهانی می گوید: «هر دوره جام جهانی یک لوگو، یک توپ فوتبال و یک عروسک کارتونی مختص همان دوره مسابقات را دارد و از سوی دیگر کشور میزبان هم به یک نماد شناخته می شود. این موارد در حاشیه فرش طراحی شده است. کبوتر سفید حامل برگ زیتون به عنوان نماد صلح و ۲دست که یکی سیاه و دیگری سفید است هم نماد رقابت سالم در مستطیل سبز هستند. در حاشیه پایین فرش عدد ۲۰۲۲ بافته شده که داخل آن پر از گل است.»
جلالی گل های قالی را از هنر فرش تبریز وام گرفته و در طراحی فرش جام جهانی۲۰۲۲ گنجانده است. او که خود رنگرزی پشم و ابریشم به کار رفته در فرش را نیز انجام داده، توضیح می دهد: «داخل ۲۰۲۲ با گل های شاه عباسی، ختایی و برگ لوتوس پر شده که المان های اصیل ایرانی است. در حاشیه کوچک فرش هم گل های ۱۲پر و گل های میخی بافته شده است. گل های میخی هم نماد هنر ایرانی است و در تخت جمشید هم دیده می شود. نمایی از ورزشگاه البیت قطر که امسال میزبان فوتبال جام جهانی است و نمادهایی برای معرفی قطر و چهره امیر قطر نیز در این فرش نفیس با ابعاد ۲ در ۱.۶مترمربعی گنجانده شده است.»
فرش تبریز در موزه لوور
جلالی که فرش جام جهانی۲۰۲۲ را به سفارش مشتری طراحی کرده ۴سال پیش هم در مسابقات جام جهانی روسیه فرش دیگری را طراحی کرده بود. وقتی از او درباره آشنایی مردم دنیا با فرش تبریز و دیدن این هنر در یک مراسم بین المللی می پرسم، می گوید: «با نهایت افتخار برای من، مردم دنیا تبریز را به عنوان پایتخت فرش جهان می شناسند. من هم کارآموز این مکتب هستم.»
یکی از فرش هایی که جلالی طراحی کرده، سر از موزه لوور درآورده است. او در این باره برایمان می گوید: «دهه۷۰ بود که نقشه ایران را با آثار باستانی هر استان طراحی کردم؛ مثلا در تهران میدان آزادی و در اصفهان سی و سه پل. این فرش دست به دست خریداری شد تا اینکه از موزه لوور پاریس سردرآورد. در سال۱۹۹۸ وقتی جام جهانی در فرانسه برگزار شد، هیأت حاضر ایرانی در جام جهانی از بخش ایران شناسی موزه لوور بازدید کردند و فرش را آنجا دیدند.»
جلالی که برای طراحی این فرش حسابی زیر و بم تاریخ فوتبال و جام جهانی یک قرن اخیر را مطالعه کرده، نه سررشته ای در فوتبال دارد و نه علاقه ای به مستطیل سبز. او می گوید: «علاقه و شغل من فرش است. ۱۳ساله که شدم دیگر صفر تا صد قالیبافی را می دانستم و از همان زمان تا الان که ۴۳سال دارم، حرفه ای کار کردم.»
او از حمایت ناکافی از فرش بافان و طراحان فرش در آذربایجان شرقی هم می گوید: «هنرمندان قالیباف کم نیستند. افرادی که از جان و دل مایه می گذارند تا هنر اصیل ایرانی حفظ شود، اما چندان که شایسته است، حمایت نمی شوند.»
بافت پرچم ۳۲کشور
فرشی که ۳۰۰رنگ و ۲میلیون گره ترک دارد و قرار است آبان و همزمان با برگزاری مسابقات جام جهانی در قطر رونمایی شود با دستان هنرمند عباس و علی لامع بافته شده است. عباس لامع در این باره می گوید: «بافت این فرش ۲سال طول کشید؛ زیرا با بافت فرش های دیگر که طرح های سنتی دارند، بسیار متفاوت است. پرچم ۳۲کشور یا نمادها باید با دقت و ظرافت کامل بافته شود.»
هرچند لامع از ۶سالگی پای دار قالی نشسته و حسابی فوت و فن بافندگی را آموخته، اما این نخستین تجربه او در بافت فرشی است که در مراسم بین المللی رونمایی می شود. او می گوید: «امیدوارم هنر فرش تبریز از این طریق بار دیگر به دنیا معرفی شود و هنرمندان قالیباف چنان که شایسته است، حمایت شوند.»
چشم انتظار افتتاح موزه فرش تبریز
ساخت موزه فرش تبریز در محوطه تاریخی و موزه ای مسجد کبود، ۷۰درصد پیشرفت فیزیکی دارد و برای تکمیل آن امسال ۵۰میلیارد تومان اعتبار پیش بینی شده است. احمد حمزه زاده، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی گفت: «موزه فرش تبریز طوری طراحی شده که صفر تا صد تولید فرش دستباف به شکل کارگاهی به نمایش گذاشته می شود.»[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]