[vc_row][vc_column][vc_column_text]آذرقلم: این روزها روابط بین ایران و ترکیه به خاطر قرائت و انتخاب شعر نسنجیده از سوی اردوغان، در باکو محمل بروز تنش در روابط دیپلماتیک شده است. به گونه ای که ایران تفسیر غلط اردوغان از مضمون این شعر را در تضاد با منافع ملی دو کشور ایران و جمهوری آذربایجان و ناقض تمامیت ارضی کشورمان دانسته است.
به گزارش آذرقلم، شعر آراز (ارس) از زیباترین اشعار سروده شده ایرانی و آذربایجانی است که اردوغان با استناد به آن، با حرف هایی تفرقه افکنانه، سبب کدورت و دلخوری ایرانی ها شد.
شعر «آی آراز»(ارس) توسط استاد زنده یاد یحیی شیدا، شاعر آذربایجانی، خطاب به رود ارس سروده شده است. شاعر در این شعر با ارس سخن می گوید و از این که طبق عهدنامه های ننگین ترکمن چای و گلستان، بخش بزرگی از ایران را برای همیشه، از مام وطن، جدا کردند، غمگین است.
شاعر از این جدایی شکوِه می کند و خواهان بازگشت هفده شهر قفقاز به سرزمین مادری، یعنی ایران، است.
شاه بیت این شعر همان بیتی است که در آن شیدا فریاد می زند:
«چه شمالی چه جنوبی؟ همه آنها جزو سرزمین ایران است»
بخش هایی از سروده یحیی شیدا با ترجمه فارسی:
قاضی اول ، انصافه گل ، حکم زمان وئر تازه دن
غصب اولان تورپاقلاری وابسته ی ایران ائله
«قاضی باش ، انصاف کن ، دوباره حکم بده
سرزمین های غصب شده را وابسته ی ایران نما»
کؤکلمه هجران سازین ، دل سوزونو آرتیرما چوخ
وصلدن سال صحبتی گل چاره ی هجران ائله
«ساز هجران را کوک مکن ، بر سوز دل میفزای
از وصل سخن بگو،بیا و هجران را چاره کن»
قارداشی، قارداشا چاتدیر ، جانی هجراندان قوتار
بو آغیر بیر خسته لیک دیر ، خسته یه درمان ائله
«برادر را به برادر برسان و جان را از هجران برهان
این ناخوشی سختی است ، درمانش نما»
نه «شمالی» نه «جنوبی»؟ آت بو چرکین سؤزلری
مولک ایراندیر تماماً،دونیایا اعلان ائله
«چه شمالی؟چه جنوبی؟ این سخنان چرکین را به دور بینداز
به جهانیان بگو همگی سرزمین ایران است»
فتحعلیشاه ائیله دی فاحش خیانت ایرانا
سنده خدمت گوستریب ، نقصانلاری جبران ائله
«فتحعلی شاه، خیانت بزرگی به ایران کرد
تو خدمت بکن و نقصان ها را جبران نما»
تورکمن چای پیمانی بیر ننگ دیر تاریخ ده
عرضه سیز شاهین ایشین دونیالره اعلان ائله
«قرار داد ترکمن چای ننگی در تاریخ است
اقدام شاهین بی لیاقت را به دنیا اعلام نما»
کئچدی اون یئدی شهر روسیه نین چنگالینا
بوجنایاتی گتیر یاده ،بوگون عنوان ائله
«هفده شهرزیر چنگال روسیه قرار گرفت
این جنایات ها را به یاد بیاور ، و امروز آن ها را عنوان کن»
گولستان پیمانی دا سیندیردی ایرانین بئلین
بو ایشه باعث لره ،یارب اؤزون دیوان ائله
«قرارداد گلستان کمر ایران را شکست
خداوندا ! مسببین این کار را محاکمه کن[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]