[vc_row][vc_column][vc_column_text]از: مهدی غیاث بیگی
آذرقلم: کاروانسرای «شاه عباسی تسوج» زمانی به واسطه موقعیت قرارگیری خود مسافران، تجار و رهگذران زیادی را پذیرا بود و برای خود اسم و رسم و اعتباری داشت. اما اکنون در فراموشخانه تاریخ و در زیر سایه بی مهری تنها رد پایی از ان باقی مانده است. و تاسف بارتر اینکه آخرین آثار این کاروانسرای به یادگار مانده از هزارتوی تاریخ پرفراز و نشیب تسوج، در طی ماه های اخیر با خاک یکسان گردید و چنان جفایی در حقش روا شد که نه از تاک نشان ماند و نه از تاک نشان!
به گزارش آذرقلم، با این حال، هر چند خیلی دیر شده اما حفظ و بازسازی نشانی از ان مجموعه عظیم تاریخی ضروری به نظر می رسد. احیای این مکان تاریخی می‌تواند به عنوان ظرفیت دیگری در بحث گردشگری منطقه تسوج و مسیر گرشگری تسوج – الماس (روستای هدف گردشگری ) مرند مورد استفاده قرار گرفته و در رونق اقتصادی منطقه نقش به سزایی را ایفا کند.
این اثر تاریخی به علت عدم توجه به ابنیه های تاریخی و هم چنین عدم شناسایی و نگه داری توسط متولیان و هم چنین حفاری و غارت سود جویان به مخروبه ای تبدیل شده و جز تلی از خاک و سنگ چیزی از این اثر تاریخی باقی نماند. کجا با ثار تاریخی خویش چنین رفتار می کنند؟
کاروانسرای شاه عباسی مسیرتسوج- مرند
تسوج از اعصار قدیم، سه راهی بود که علاوه بر راه شرقی و غربی راهی نیز به شمال داشته و دارد موسوم به راه «بوغارسیق دره» (روده دره) و داش باشی (سرسنگ) مالرو. پیش از این اهالی منطقه تسوج و حتی سلماس و ارومیه که می‌خواستند به مرند یا قفقاز مسافرت کنند از این راه رفت و آمد می کردند. در مسیر این راه کوهستانی دو کاروانسرای شاه عباسی وجود داشت که اکنون از میان رفته و تنها محل و نام آنها باقی است. در فصل بهار کارگران فصلی که از روستاهای مرند به ارومیه می‌رفتند در گروههای ۵۰ ـ ۶۰ نفری با لباس‌های مخصوص نیلی رنگ مشهور به آرخالیق بافته شده از قدح (یک نوع پارچه) به تسوج سرازیر می‌شدند و پس از یک شب بیتوته با پای پیاده عازم ارومیه می‌شدند و همین طور از تسوج برمی‌گشتند. در سر کوه همان جا که محل کاروانسراهای مخروبه بود راه دو شعبه می‌شد یکی وارد دره پیچ در پیچی می‌شد که همان بوغارسیق دره بود و روستاهای کوشک سرای مرند می‌رسید راه مارپیچی دیگر نیز به باغلار و ارلن می‌رسید.
شهر تسوج با باغ های سرسبز، آلبالو و خشکبارش معروف است و احیای کاروانسرای شاه عباسی در کنار بناهای منحصربه فرد و به جامانده از دوران مختلف تاریخ مانند مسجد جامع، حمام بازار، راسته بازار (بازار خشکبار ) ، مسجد یادگار شاه می تواند یکی از زمینه های رونق گردشگری این شهر و منطقه باشد.
حال انتظار می رود در کنار احداث جاده تسوج ، مرند و احیای مجدد کاروانسرای شاه عباسی زمینه ثبت این اثر تاریخی در آثار ملی نهادینه و مورد حمایت نهاد های ذی ربط قرار گیرد.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]