[vc_row][vc_column][vc_column_text]آذرقلم: سیلوی گندم تبریز یکی از بناهای عظیم و منحصربه‌فرد ایران است که در دسته‌بندی میراث صنعتی قرار دارد.
“سیلوی تبریز” نمادی از توانمندی مهندسان و صنعتگران آذربایجانی است و به عنوان اولین سیلوی ایران، دوراندیشی مردم منطقه برای نگهداری اصولی و علمی گندم را به رخ می کشد. سیلوی تبریز با قدمتی نزدیک به 80 سال اکنون به حال خود رها شده و نیازمند توجه جدی مسئولان سیاسی و فرهنگی استان است.
ساختمان ساده تخلیه گندم، ظرافت و پیچیدگی خاصی دارد و به کارگیری چوب در آن هنرمندانه بوده است. از طرف دیگر پلکان فلزی بالای اتاق ژنراتور صنعت و هنر فلزکاری 80 سال پیش را نشان می دهد.
از این سازه بزرگ که به‌عنوان نخستین سیلوی گندم ایران پس از پایان جنگ جهانی اول یاد می‌شود با طرح آلمانی‌ها ساخته شده و در خیابان راه آهن قرار دارد. با توجه به ارزش ملی و تاریخی، این سازه به‌عنوان یکی از جاهای دیدنی تبریز، در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
واگذاری سیلو!
شنیده ها حکایت از آن دارد که به دلیل کم توجهی به کارکرد و وظیفه حساس این ساختمان و نیاز یکی از بیمارستان های همسایه به محوطه پارکینگ و توسعه بنا، تصمیم گرفته شده تا در مرحله اول ، محوطه سیلوی تبریز را به این مجموعه واگذار گردد.
اداره غله هم اکنون در این محدوده فعال است و بارگیری گندم و غله انجام می شود. اخبار دریافت شده حکایت از آن دارد که بیش از 170 کارگر در این سیلو همچنان در بخش های مختلف به کار مشغولند. بخش های آزمایشگاه و تحویل بار در آن فعال است و گزارش کارشناسان استانداری نیز این موضوع را تائید می کند.
اما اینکه یک اداره چگونه با وجود سرپا بودن و اشتغال کارگران به اداره و سازمان دیگری واگذار می شود ابهام زیادی در اذهان ایجاد می کند . مخصوصا آنکه مهر میراث فرهنگی و سند تاریخی بر پیشانی آن خورده باشد.
یکی از کارشناسان میراث فرهنگی استان بدون موضع گیری خاص علیه این واگذاری، معتقد است این اثر باید به صورت کامل شامل عرصه و محوطه و زیربنا مورد حفاظت قرار گیرد و اگر بنا بر تغییر کاربری آن باشد به شکل موزه صنعتی و یا در قالب کاربری فرهنگی مورد استفاده قرار گیرد.
یک کارشناس دیگر میراث فرهنگی هم در گفتگو با خبرنگار ما می گوید: موضوع واگذاری سیلوی تاریخی تبریز با رعایت دو شرط می تواند بهترین تصمیم باشد:
اول: اگر صرفا محوطه متروک و رها شده آن واگذار شده و به عنوان پارکینگ همسطح با خیابان ها، ابنیه و شریان های مجاور مورد استفاده قرار گیرد سبب کاهش ترافیک منطقه و آسایش مراجعه کنندگان خواهد شد که کار شایسته ای است.
دوم: قرارداد واگذاری می توانست ابنیه تاریخی و ساختمان اصلی سیلو را هم در بر بگیرد تا طرف قرارداد مسئولیت نگهداری، مرمت و بازسازی و حتی تغییر کاربری آن از حالت فعلی به یک کاربری ماندگار مانند موزه و مراکز فرهنگی و اقتصادی بر رونق و اعتبار این اثر ثبت شده ملی بیفزایند.
اما متاسفانه به نظر می رسد در خصوص مورد اول در قرار داد این موضوع مسکوت مانده و در مورد دوم نیز، صحبتی از واگذاری ابنیه تاریخی به میان نیامده است و بدین ترتیب ساختمان اصلی سیلو، به همان شکل قبلی و همان متولی اصلی باقی مانده است.
واکنش اداره غله و سیلو:
در همین رابطه مدیرکل غله و خدمات بازرگانی آذربایجان شرقی در گفتگو با یک رسانه محلی درباره اهمیت استراتژیک سیلوی گندم تبریز برای تأمین و حفظ امنیت غذایی استان توضیح می‌دهد و می‌گوید ماموریت سیلوی تبریز و انبار‌های آن تهیه، نگهداری و توزیع گندم، برنج، شکر و دیگر کالا‌های اساسی مردم است.
علیرضا شاهدی اعمال برخی فشار‌ها برای واگذاری سیلوی تبریز برای توسعه بیمارستان همجوار را تائید می کند و می افزاید: مشخص است که سیلوی تبریز در تأمین امنیت غذایی مردم چقدر حائز اهمیت است و تأمین نان مردم چیزی نیست که بتوان درباره تأمین آن ریسک کرد و عدم تأمین آرد و نان مردم امنیت جامعه را مختل می‌کند.
وی ادامه می دهد: بیمارستانی که در کنار ما قرار دارد، تا کنون خدمات قابل توجهی داشته اما چند سالی است که این دوستان ما به هر نحوی تلاش می‌کنند تا با تملک سیلوی تاریخی تبریز و انبار‌های آن بیمارستان همجوار را توسعه دهند. اگر هدف توسعه بیمارستان است، روبروی آن‌ها چندین هزار متر زمین خالی وجود دارد و می‌توانند از ظرفیت آن به نحو احسن استفاده کنند. لذا نمی‌توان با امنیت غذایی مردم بازی کرد و سیلوی گندم را به بیمارستانی که توسعه آن ضرورتی ندارد تبدیل کرد.
مدیرکل غله و خدمات بازرگانی آذربایجان شرقی در مورد چرایی پافشاری بر چنین تصمیمی عجیبی توسط برخی مدیران ارشد استان، هم می گوید: آمار غلط، اطلاعات سوخته و قدیمی به مسئولان تصمیم‌گیر داده‌اند و بر همین اساس به ما فشار می‌آورند. آقایانی که به این آمار‌های قدیمی و نادرست استناد می‌کنند، متأسفانه تصمیم‌گیران ارشد استان را با اطلاعات غلط برای تصمیم نادرست تحت فشار می‌گذارند. ما تلاش می‌کنیم مجموعه تاریخی سیلوی تبریز را به عنوان مرکز اصلی حفظ امنیت غذایی مردم تبریز و استان آذربایجان شرقی حفظ کنیم.
وی با اشاره به ثبت ملی این اثر تاریخی در فهرست میراث فرهنگی و تاریخی کشور، می افزاید: اساساً قانون اجازه اجرای چنین تصمیم غلطی را نمی‌دهد و کسانی که برای این تصمیم اشتباه اعمال فشار می‌کنند، فردا نمی‌توانند پاسخگوی پیامد‌های آن در تأمین نیار‌های اساسی مردم استان باشند و در صورت نبود سیلوی تبریز تأمین نیاز غذایی آذربایجان شرقی از دیگر استان‌ها حداقل یک هفته زمان خواهد برد.
به هر حال در میان انبوه خبرهای این روزها، موضوع واگذاری این اثر تاریخی ( فرقی نمی کند، خودش یا محوطه اش!) به دست فراموشی سپرده شده است. در حالی که انتظار می رود مسئولان استان تصمیمی شایسته و به دور از مصلحت اندیشی های زودگذر بگیرند. در غیر این صورت باید الک این اثر تاریخی را هم باید از دیوار آویخت. مبادا که خشت خشت این اثر، در آسیاب بی توجهی ما خرد و نابود شود.
گزارش از: محمد امین خوش نیت
[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]