آذرقلم: حسینقلی ارفع الملک جلیلی نیکوکار، آزادیخواه آذربایجانی که در دوره ای در این شهر مسئولیت شهرداری را بر عهده گرفت.
حسینقلی جلیلی معروف به ارفع الملک در تبریز متولد شد اما اطلاعی از تاریخ آغاز حیات وی در دست نیست.
وی در مرداد ماه ۱۳۱۳ همزمان با وقوع سیل ویرانگر به‌عنوان شهردار تبریز انتخاب شد و با ساخت مسیل مهرانه رود، تبریز را برای همیشه از تهدید سیل نجات داد.
با همت وی و همیاری مردم تبریز، در کوتاهترین زمان ممکن و با صرف کمترین هزینه (کمتر از یک میلیون تومان) سیل بند تبریز به طول ۱۲ کیلومتر از شرق به غرب تبریز ساخته شد و با بهره‌گیری از ابتدایی‌ترین وسایل ممکن، این کار عظیم اتفاق افتاد.
جلیلی علاوه بر این کار مهم، به‌عنوان بانی عمارت شهرداری نیز شناخته شده و نکته جالب اینجاست که این عمارت ارزشمند با صرفه‌جویی از اعتبار پروژه مهرانه‌رود و با مبلغی در حدود ۱۲۵ هزار تومان احداث گردیده است. وی با هزینه شخصی خود از انگلستان ساعتی خریداری کرد و آن را بر بالای برج عمارت نصب نمود.
ارفع الملک ۲ مرتبه در سال‌های ۱۲۹۷ و ۱۳۱۳ هجری‌شمسی به ریاست بلدیه (شهرداری) تبریز انتخاب شد و خدمات ماندگار و قابل توجهی انجام داد و در دوران مشروطیت به صف مشروطه‌خواهان پیوست.
تأسیس دارالتربیه و دارالمجانین از دیگر کارهای عام‌المنفعه و خیرخواهانه وی بود که به این ترتیب کودکان بی‌سرپرست و افراد دارای معلولیت ذهنی را در زیر سقف آن پناه داد. همچنین از دیگر اقدامات مهم ایشان می‌توان به تعطیل کردن روزهای جمعه اشاره نمود چرا که فعالیت‌های اجتماعی تا آن زمان در همه روزهای هفته رسماً دایر بود.
جلیلی در سال ۱۳۱۸ هجری‌شمسی چشم از جهان فروبست و پس از تشییع شایسته طبق وصیتش، به کربلا منتقل و در جوار بارگاه حضرت امام حسین(ع) به خاک سپرده شد.
خانه قدیمی این بزرگمرد آذربایجان هم اکنون در خیابان منصور دالان میزا رضا به دست غربت و فراموشی سپرده شده است.
وجود پلاک ۱ بر سر درب این خانه، تابلو جلیلی که مربوط به دهه ۱۳۳۰ می باشد و سبک و نوع معماری خاص آن روایتگر زنده تاریخ این شهر است که متاسفانه در حال تخریب می باشد. تازه ترین تصاویر از این اثر تاریخی را با هم می بینیم:
عکس ها از: عباس شاملی
