[vc_row][vc_column][vc_column_text]آذرقلم: تعداد قربانیان گاز گرفتگی در کشور طبق آمار اعلامی از سازمان های ذیربط از سال 1380 تا به امروزسیر صعودی داشته است و این روند صعودی در ماههای پایئز و زمستان به اوج می رسد.
عمده علت : استفاده غلط و اشتباه از وسایل گازسوز معمولاً فکر می کنیم این اتفاقات فقط برای دیگران می افتد . بررسی علل و عوامل ریشه ای در بروز حوادث . فقدان یا به روز نبودن قوانین دربخشها و نهادهای مختلف کشور :
1- عدم وجود دودکش استاندارد .
2- فقدان استاندارد محصولات گاز سوز
3- عدم توجه کافی به استانداردهای ساختمان
4- عدم وجود تهویه مناسب در طراحی و ساخت ساختمانها
5- عدم رعایت استانداردهای لوله کشی گاز
6- عدمنظارت دقیق بر تولید محصولات مطابق با استانداردهای موجود
7- ضعف اطلاعات فنی و ایمنی مصرف کنندگان
منشاء گاز مونواکسید کربن چیست ؟
برای انجام احتراق سه عامل اساسی 1- سوخت 2- اکسیژن یا هوا 3- حرارت . که به مثلث آتش معروف است ، لازم است اگر اکسیژن کافی باشد احتراق کامل خواهد بود . که معمولا آن گاز CO2 و بخار آب و ازت ( نیتروژن ) . که عمدتاً گازهای بی خطری هستند تولید می شوداگر اکسیژن کافی نباشد . احتراق ناقص بوده و گاز زغال یا مونواکسیدکربن که بسیار خطرناک و کشنده است تولید می شود حد طبیعی اکسیژن هوا 18-23% است افزایش اکسیژن از 5/23 درصد باعث آمبولی هوا ( بیماری غواصان ) کاهش درصد اکسیژن به کمتر از 18% باعث افت سطح اکسیژن خون می شود درصد های 15-12 % باعث از بین رفتن هماهنگی بین عضلات و اختلال در حرکت می شود
در اکسیژن 6% و کمتر موجب قطع تنفس شده و درفاصله 8-6 دقیقه منجر به مرگ می شود
توجه داشته باشید رنگ شعله ای آتش در وسایل گرمازا – بخاری شومینه و اجاق باید کاملاً آبی باشند . در غیر اینصورت نقص در سیستم سوخت رسانی وجود دارد
C+O2=co2 کامل
C+1/2o2=co ناقص
گاز مونواکسید کربن : گازی است بی رنگ ، بی بو و بی مزه که 300 برابر اکسیژن میل ترکیبی با هموگلوبین خون دارد و جایگزین اکسیژن می شود .
این گاز گرچه سبک بوده ولی قابلیت انتشار زیادی در هوا دارد و به سرعت در کلیه نقاط یک اتاق پراکنده می شود
اثرات افزایش منواکسید کربن بر انسان .: مسمومیت حاد – ناشی از اسشنشاق co بوجود می آید .
علایم ناشی از آن دقیقاً به غلظت منواکسید کربن ، زمان تماس و وضعیت فعالیت فرد در معرض تماس با co بستگی دارد
درصد کربوکسی هموگلوبین علایم
10 – 5 می تواند در بیماران قلبی منجر به مرگ یا سکته قلبی شود
20 – 10 سر درد خفیف تنگی نفس در فعالیت شدید
30 – 20 سر درد شدید
40 – 30 سر درد شدید – تهوع و ستفراغ – ضعف – اختلال دید – تب خفیف – افت فشار خون
50 – 40 تبش قلب – افزایش تعداد تنفس –سنکوب
60 – 50 تشنج – کما
80 – 60 مرگ
علایم هشدار دهنده ناشی از مسمومیت با مونواکسید کربن :
احساس فشار در سر – سوزش چشم ها – ضربان قلب نا منظم – سرخ شدن لب ها – احساس گیجی و منگی – ضعف ، کسالت و خواب آلودگی – حالت تهوع و استفراغ و تشنج و کما
افراد زیر ممکن است سریعتر دچار مسمومیت با Co شوند
بیمارن قلبی – بیمارن تنفسی ( آسم ) – افراد سیگاری – نوزادان و کودکان کم سن – مادران باردار ( حامله )
آیا نصب دستگاه دیکتور در خانه و اتاق خواب مفید است ؟
سالانه بالغ بر 1600 نفر در آمریکا در اثر مسمومیت ناشی از CO فوت می کنند.
آمار جهانی مرگ و میر در تمامی با گاز مونواکسید کربن روزانه بیش از 300 نفر است
در ایران نیز سالانه 15 % به آمار مسمومیت با مونواکسید کربن افزوه می شود
مسمومیت ناشی از CO مشابهت خیلی نزدیکی به علایم سرماخوردگی – آنفولانزا دارد که گاهی حتی منجر به تشخیص اشتباه پزشکان می شود . بنابراین نصب دیکتور توصیه می شود .
مهمترین منابع تولید گاز CO در منازل مسکونی و ساختمان ها
1- استفاده از وسایل گرمایش گاز سوز بدون دود کش
2- نقص در دود و نشت به فضای مسکونی
3- استفاده از گاز پیک نیگ جهت گرمایش داخل منزل یا خودرو
4- معیوب بودن مشعل شوفاژ –آبگرمکن های دیواری و زمینی
5- اتومبیل روشن در پارکینگ ( فضای بسته بدون تهویه )
اما عنده ترین عامل تلفات ناشی از CO در ساختمانهای مسکونی ، نقص در دودکش و یا درزبندی فضای ساختمان و عدم تهویه مناسب هوا در منزل است
همواره سالم و شاد و سرافراز باشید .
دکنر یونس قوام لاله
کارشناس مسئول توانبخشی جمعیت هلال احمر استان و متخصص طب اورژانس[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]