آذرقلم: دو قدم مانده تا ماه مهمانی معبود (رمضان)، شوق وصال، خصال ذاتی انسان را در می نوردد تا دیگربار خیال جنت و شمیم محبت بر جانش جاری شود.
رجب، سلسله جنبان عبودیت است و چه زیباست شوق وصال دوست را در مساجد شهر دیدن و از حلاوت این شُکر شورانگیز و سکنای شکرریز، کام دل خویش شیرین ساختن!
اما آنچه بر رونق و معنویت ماه رجب در منطقه آذربایجان می‌افزاید مراسم ویژه‌ای است که از آن به نام «ایام‌رغایب» یاد می‌شود.
دلیل نام گذاری اولین شب جمعه ماه رجب به شب لیله الرغائب به این جهت است که هنگامی که یک سوم از شب گذشت هیچ فرشته‌ای در آسمان‌ها و زمین نمی‌ماند مگر اینکه در کعبه و اطراف آن جمع می‌شوند. آنگاه خداوند به طور غیرمنتظره‌ای بر آنان وارد شده و می‌فرماید: ای فرشتگانم! هر چه می‌خواهید از من درخواست کنید. فرشتگان عرض می‌کنند: حاجات ما این است که از روزه داران رجب در گذری. خداوند می‌فرماید: این کار را انجام داد.
هر چند این مراسم با همین نام و یا نامهای مختلف در گوشه و کنار برخی شهرها و روستاهای کشور به شکل دیگری اجرا می‌شود اما «رغایب» به نام شهر تبریز و آئین‌های مذهبی مردم این شهر بیشتر شناخته می‌شود.
مردم مؤمن و خداجوی شهر تبریز، اولین پنج‌شنبه ماه رجب‌المرجب را بسیار عزیز می‌شمارند. فرهنگ برگزاری یوم‌الرغائب و زیارت، ریشه در باورهای دینی و اسلامی ایرانیان و به ویژه آذربایجانی ها دارد.
از آنجایی که ماه رجب ماه استغفار بندگان و تجلی رحمت بیکران خداوند کریم است اغلب مردم با حضور برسر مزار درگذشتگان خویش، ضمن اهداء نذورات وقرائت حمد و سوره در حق اموات خود، طلب فیض «مغفرت» می کنند و بخشایش گناهان و معاصی خود را از بخشاینده واقعی طلب می کنند.
این مراسم معنوی، مردمی و خودجوش، هر سال با شکوه‌تر از قبل برگزار می‌شود هر چند شرایط کرونایی، محدودیت هایی را تحمیل می کند تا آیین های جمعی کمتر شود اما رسوم آنها، نذر و نیازشان، در فضایی معنوی و بهداشتی همچنان جریان دارد.
زنان کدبانوی تبریزی، با تهیه و پخت انواع نذری‌ها نظیر «حلوا» و اهدای آن در سر مزار عزیز از دست رفته خویش سنت نیکوی احسان را پاس می‌دارند.
در برخی مناطق نیز برای تازه عروس ها از طرف خانواده داماد”خوانچه”(تحفه ) تدارک دیده شده و به عنوان خوش یمنی و مبارکی ارسال می گردد.
همه این اعمال و آیین ها به نیت قربت بیشتر به معبود و طلب بخشش برای اهل قبور و صفای باطن صورت می گیرد. تا دلها برای حلول دو ماه عزیز دیگر یعنی شعبان و رمضان آماده گردد.
اینک ماییم و اولین پنج شنبه ماه رجب. رغبت بندگان برای طلب مغفرت و رحمت برای رفتگان و اشتیاق خالق برای بخشش گناهان.
باشد که فیض الهی همه ما را در این روز و ماه دریابد.