[vc_row][vc_column][vc_column_text]آذرقلم: تهرانی‌های قدیم وقتی کسی ناگهان می‌پرید وسط ماجرایی و مدعی می‌شد و می‌خواست موفقیت را به نام خودش تمام کند، می‌گفتند فلانی «مجاهد روز شنبه» است. این لقب نیز ریشه در یک واقعه مهم در تاریخ مشروطیت دارد؛ «فتح تهران توسط مشروطه خواهان و ستارخان».
به گزارش آذرقلم، محمدعلی شاه قاجار دشمن مشروطه بود و در سال ۱۲۸۷ شمسی، مجلس را به توپ بست و مشروطه‌خواهان را کُشت. ولی یک‌سال بعد نیروهای مسلح مشروطه‌خواه از اصفهان و گیلان به تهران رسیدند و پس از درگیری با سربازان و طرفداران محمدعلی شاه بالاخره پایتخت فتح شد و شاه قاجار خلع شد.
حالا این‌وسط که حکومت افتاده بود دست مخالفان محمدعلی شاه، مجاهدان روز شنبه پیدایشان شد! «مهدی ملک‌زاده» در کتاب «تاریخ انقلاب مشروطیت ایران» دراین‌باره نوشته است: «فتح تهران از پنجشنبه شروع شد و روز شنبه جنگ میان مشروطه‌خواهان و مستبدین با فتح تهران خاتمه یافت و تهران بلکه همه ایران به دست فاتحین ملی افتاد. همان‌‌روز صدها نفر از افرادی که در جنگ شرکت نداشتند و در خانه‌های خود مخفی بودند و بعضی از آن‌ها هم از مستبدین بودند به محض شنیدن خبر فتح مشروطه‌خواهان و فرار محمدعلی شاه از سوراخ‌ها بیرون آمده خود را چون مجاهدان ملی، مسلح و ملبس نموده و بنای خودنمایی و اظهار رشادت گذارده و از فداکاری‌های خود در جنگ داستان‌ها سراییدند، ولی به زودی عده‌ای از آن‌ها رسوا شدند و به نام مجاهد روز شنبه معروف شدند».
به‌روایت تاریخ، گروهی از این مجاهدان پوشالی فردای روز پیروزی، پیام‌های تبریک در روزنامه‌‌ها منتشر کردند و با لباس مجاهدان مشروطه و اسلحه به دست عکس خود را کنار پیام‌های شادباش چاپ کردند.
مشکل اینجا بود که این کارها نتیجه هم داد و بسیاری از این افراد در دولت مشروطه پست و مقام گرفتند و به‌قول «احمد کسروی» در کتاب «تاریخ مشروطه ایران»: «در این فهرست [نمایندگان مجلس] آن‌چه می‌باید نیک دید، نام‌های وثوق‌الدوله و مُخبرالملک و دیگر این‌گونه لقب‌داران است… ما می‌پرسیم اینان را دل به کشور و توده می‌سوخت و هواخواه مشروطه بودند؟… اگر چنین است پس چرا در آن کوشش‌ها که دو سید [بهبهانی و طباطبایی] و هم‌دستان ایشان در راه رسیدن به مشروطه می‌کردند اینان همراهی ننمودند و در آن روزهای سخت، کمترین یاوری نشان نمی‌دادند؟ اگر هوادار مشروطه نمی‌بودند پس چگونه اکنون به دلخواه نمایندگی مجلس را پذیرفتند؟ پیداست که اینان را خواست‌های دیگری در دل می‌بوده و یا جز در پی سودجویی نبودند».
مردم عادی هم که در آن‌میان زورشان به کاری و به جایی نمی‌رسید؛ جز اینکه از آن‌زمان به هر کسی که بدون تلاش و ریاکارانه مدعی پیروزی می‌شد لقب «مجاهد روز شنبه» می‌دادند که کسی فکر نکند در روز فتح تهران نفهمیدند چه خبر بود و چه شد!
یادداشت: امین رحیمی
[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]